Bardzo dawno temu wybrałyśmy się z Igą na wycieczkę. Tym razem droga zaprowadziła nas do Korsør. Tym, którzy są miłośnikami książek i filmów na podstawie twórczości Jussiego Adlera-Olsena nadmienię, że z tego miasteczka widać małą wyspę Sprogø, na której była kręcona „Kartoteka 64”. Ale żeby zobaczyć wyspę, trzeba się znaleźć w okolicach mostu nad Wielkim Bełtem, czyli Storbæltbroen, mostu łączącego wyspę Zelandię i Fionię. …
Most nad Wielkim Bełtem to tak naprawdę 17 kilometrowa kombinacja złożona z trzech mostów, tunelu kolejowego oraz drogi przez wspomnianą już wcześniej wyspę Sprogø.
Gdy z Zelandii usiłujemy dostać się na Fionię najpierw musimy przejechać most wiszący zwany Mostem Wysokim lub Wschodnim. Ten zaczynający się w Korsør a kończący na wyspie Sprogø most ma wysokość 254 metrów. W najwyższym punkcie od tafli wody dzieli go 70 metrów. Rozciąga się on natomiast na 6790 metrów. Jest on najdłuższym mostem wiszącym w Europie i piątym z najdłuższych mostów wiszących na świecie. Ponadto jest on również drugą co do wysokości budowlą w Danii. Na wyspie Sprogø czeka nas 2,5 kilometrowy przejazd drogą a następnie 6611 metrowa przeprawa przez Most Niski, zwany również Mostem Zachodnim. Z mostu zjeżdżamy w Nyborg i po 15 minutach od wyjazdu z Zelandii lądujemy na uroczej Fionii.
Znaczący rok 1998
Dawno, dawno temu w epoce promów taka wycieczka zajęłaby nam około 90 minut. Te strasznie dawne czasy to 14 czerwca 1998 roku. Taki dziwny rok. Niektórych z moich przyjaciół jeszcze nawet w planach nie było, inni bronili pracy magisterskiej, ja pociłam się na egzaminach maturalnych, a gdzieś w dalekiej wówczas dla mnie Danii otwierano most ułatwiający mi w przyszłości podróżowanie do domu…
Most nad Wielkim Bełtem- rys historyczny
Mimo, że sam most nad Wielkim Bełtem do najstarszych nie należy, to o potrzebie jego wybudowania dyskutowano już od XIX wieku. W 1858 roku duński oficer i minister wojny Anthon Frederik Tscherning zalecił wybudowanie tunelu kolejowego pod Wielkim Bełtem. W 1930 roku po wybudowaniu mostu nad Małym Bełtem okazało się, że zalecenia nieżyjącego już ministra nie były nierealnymi mrzonkami oficera wizjonera. Istniała realna techniczna możliwość wybudowania stałego połączenia między wyspami.
Od tamtego czasu budowa mostu i tunelu stały się głównym tematem debat politycznych. Parokrotnie rozpisano konkurs na projekt połączenia. Niestety zawsze coś przerywało realizację planów. A to wybuchała II wojna światowa, następnie był bum mieszkaniowy i nie było siły roboczej na budowę mostu, w roku 1973 był kryzys naftowy, który spowodował bezrobocie i kryzys finansowy.
W końcu w 1986 roku Folketing zadecydował o przyjęciu projektu, którego efektem jest dzisiejszy most z tunelem kolejowym. Na rzecz budowy powstała państwowa firma A/S Storebæltsforbindelsen. Jej zadaniem było zaprojektowanie, wykonanie i eksploatacja połączenia. Oczywiście właścicielem firmy jest państwowy Sund og Bælt Holding A/S. Należy do niego także należy A/S Øresund, który wraz ze szwedzką państwową firmą SVEDAB AB odpowiada za połączenie z Øresund.
W 1988 roku duńska firma architektoniczna Dissing + Weitling wraz z architektem krajobrazu Jørgenem Vesterholtem zostali odpowiedzialnymi za projekt krajobrazowy i architektoniczny mostu. Specjalnym doradcą w sprawie projektu został artysta Ole Schwalbe.
Most nad Wielkim Bełtem-wielkie otwarcie
23 czerwca 1988 roku ówczesny duński minister finansów H.P. Clausen położył kamień węgielny pod budowę połączenia. Zadecydowano również, iż priorytetem jest połączenie kolejowe. 11 września 1995 roku Zelandia została połączona z Europą za pomocą kolei. Otwarcie lini kolejowej przez Wielki Bełt nastąpiło 1 czerwca 1997 roku.
Natomiast niecałe trzy lata później, 14 czerwca 1998 roku o godzinie 12:09 Królowa Małgorzata II przecięła czerwono-białą wstęgę otwierając tym samym Storebæltbroen dla ruchu samochodowego. Oczywiście niedługo po tym jako pierwsza użytkowniczka mostu przejechała go w swej czarnej królewskiej limuzynie Daimler zwanej Krone 2.
Koszty budowy mostu nad Wielkim Bełtem
Łączny koszt budowy mostów samochodowych i połączenia kolejowego wyniósł 21,4 miliarda koron. Według najnowszego raportu z 2011 roku inwestycja ma się zwrócić w 2032 roku.
Na realizację tego największego przedsięwzięcia budowlanego w Danii zaciągnięto kredyty w kraju i za granicą. Agencja Kolei corocznie odprowadza określoną kwotę do skarbu państwa. Oczywiście przejazd przez most jest płatny. Pieniądze uzyskane z tych opłat również idą na spłatę kredytów zaciągniętych na jego budowę. W ten sposób każdy, kto chociaż raz przejechał Storebæltbroen ma swój udział w jego budowie i konserwacji.
Najnowsza modernizacja z 2020 roku przedłużyła żywotność budowli przewidzianą na 100 lat do 200.
Powiało grozą na moście
2 stycznia 2019 roku doszło do najstraszniejszego od 30 lat wypadku kolejowego w Danii. Z pociągu towarowego spadła plandeka uderzając i przecinając wagon jadącego sąsiednim torem pociągu pasażerskiego.
Miałam wówczas dyżury w szpitalu w Nykøbing Falster. O godzinie 7:30, gdy ja byłam już w drodze do domu ze szpitala na sygnale wyjeżdżały karetki w kierunku Wielkiego Bełtu. Później od personelu biorącego udział w akcji ratowniczej usłyszałam, że nikt nie wierzył, że to się stało naprawdę. Ktoś nawet pomyślał „Co za idiota robi alarm ćwiczebny 2 stycznia o 7:30 rano? Tak zaraz po świętach!”
Niestety to nie były ćwiczenia. Osiem osób zginęło a 16 zostało rannych. Ale to już inny temat.
Pozdrawiam Anna-Maria
P.S. Most nad Wielkim Bełtem znalazł się na banknocie 1000 koron.
Zostaw komentarz